Burada paylaştığım bir çok makale içeriğinin basılı ve genel yayınlanmış kaynaklarda detaylı anlatımı bulunmamakta. Ezbere yapılan her bir işlemin arkasındaki mantığı, motivasyonu sorgulamak bizlere, sizlere düşüyor. Baskı öncesi hazırlık işlemi yaparken, baskı sürecine hakim olduğumuz oranda başarılı oluruz.
Register Mark'lar, baskı sürecinde renk ayrımlarının doğru hizalanmasını sağlar. Renkli baskı sistemlerinde, farklı mürekkep üniteleriyle basılan her rengin, diğer renklerle tam olarak örtüşmesi gerekir. Eğer bir renk kayarsa, baskıda gölgelenme, bulanıklık veya renk sapmaları oluşur. Register Mark'lar, bu kaymaları tespit etmeye ve baskıyı hizalamaya yardımcı olur.
Esnek ambalaj baskısında, özellikle Flekso ve Rotogravür gibi tekniklerde, register doğruluğu kritik bir öneme sahiptir. Yüksek hızda çalışan bu sistemlerde, baskı altı malzemesinin esnekliği, termal genleşme ve mekanik kaymalar, renk hatalarını artırabilir.
Flekso Baskı: Elastomer veya fotopolimer klişelerin kullanıldığı, esnek mürekkep transferi sağlayan bir sistemdir. Malzemenin esneme payı fazla olduğu için register kaymaları daha sık görülebilir ve sıkı bir kontrol gerektirir.
Rotogravür Baskı: Çelik veya bakır kaplı silindirlerin üzerine gravür edilen desenler aracılığıyla yapılan, daha stabil ve yüksek hassasiyetli bir baskı sistemidir. Burada register kontrolü, yüksek hızlarda bile oldukça hassas bir şekilde sağlanmalıdır.
Bu tekniklerin her birinde, register mark'ların optik sensörler ve otomatik kayıt sistemleri ile sürekli olarak takip edilmesi, baskı kalitesinin korunması için gereklidir.
Register Mark Kontrolleri:
Register Mark kaymaları, baskı altı malzeme türü, baskı hızı ve mekanik sistem toleransları ile doğrudan ilişkilidir. Malzeme esnekliği, yüzey pürüzlülüğü ve baskı makinesinin hızına bağlı olarak kaymalar değişkenlik gösterir.
Malzeme Türüne Göre Kaymalar: OPP (Oriented Polypropylene) ve PET (Polyethylene Terephthalate): Düşük esneklik ve yüksek yüzey stabilitesi nedeniyle kaymalar genellikle ±0.05 mm aralığında olur. PE (Polyethylene) ve LDPE (Low-Density Polyethylene): Daha elastik yapıları nedeniyle kaymalar ±0.1 mm ila ±0.2 mm arasında değişebilir. Kağıt Bazlı Malzemeler: Stabilite açısından daha iyi olup kaymalar ±0.03 mm ila ±0.06 mm arasında olabilir.
Baskı Hızına Göre Kaymalar: 200-300 m/dk: Kayma oranları minimum seviyede olup ±0.05 mm civarında gerçekleşir. 300-500 m/dk: Esnek malzemelerde kaymalar ±0.1 mm seviyesine ulaşabilir. 500 m/dk ve üzeri: Hız arttıkça web gerginlik değişimleri daha belirgin hale gelir ve kaymalar ±0.15 mm ila ±0.3 mm arasında olabilir.
Örnek: Bir Rotogravür baskıda 400 m/dk hızında PET alt malzeme kullanıldığında register kayması ±0.07 mmolabilirken, Aynı hızda LDPE alt malzeme ile baskı yapıldığında kayma ±0.2 mm seviyelerine çıkabilir.
Aşağıdaki tabloda, farklı malzeme türleri ve baskı hızlarında karşılaşılan tipik register kayma değerlerine bazı örnekler verilmiştir. Bu değerler, genel bir fikir vermek amacıyla sunulmuştur ve gerçek değerler baskı makinesinin özelliklerine, kullanılan mürekkebe ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Bu nedenle, baskı sürecinde malzeme özelliklerine ve hıza göre register kontrol sistemlerinin kalibrasyonu düzenli olarak yapılmalıdır.
Register Mark'lar spektrofotometre ve kamera sistemleri ile kontrol edilir.
Renk kaymaları veya yanlış hizalanmalar düzeltilir.
TRAP (Örtüşme) ve Register Mark İlişkisi
TRAP, baskıda farklı renklerin üst üste geldiği alanlarda oluşabilecek beyaz boşlukları önlemek için kullanılan bir tekniktir. Bu teknik, özellikle esnek ambalaj baskısında register kaymalarının etkisini minimize etmek için önemlidir.
Neden Kullanılır? Malzeme genleşmesi veya makine hız değişimlerinden kaynaklanan register kaymalarını tolere etmek. Keskin geçişli renk ayrımlarında hataları engellemek. Üretim firelerini azaltarak daha tutarlı sonuçlar elde etmek.
Hangi Değerlerde Verilir? Genel olarak 0.01 mm - 0.2 mm arasında değişir. Yüksek hızda baskı yapılan esnek malzemelerde 0.2 mm’ye kadar çıkabilir.
Hangi Renklerde ve Nasıl Uygulanır? CMYK Renklerinde: Açık renkler koyu renklerin altına genişletilerek uygulanır. Metalik ve Özel Mürekkeplerde: Özel kaplamalar nedeniyle TRAP oranı düşürülmelidir. Beyaz Zemin Üzerinde: Alt renklerin genişletilmesi yerine beyaz zeminin daraltılması tercih edilir.
TRAP’ın Önemi ve Profesyonel Kullanımı
TRAP uygulaması, baskı sırasında renk ayrımlarının netliğini artırmak ve üretim hatalarını minimize etmek için önemlidir. Profesyonel baskı operatörleri ve prepress uzmanları şu noktalara dikkat etmelidir:
Malzeme ve Mürekkep Özellikleri: Esnek ambalaj malzemeleri (PET, OPP, PE vb.) mürekkep tutuşu açısından farklı özellikler gösterdiği için TRAP değerleri malzeme bazlı olarak optimize edilmelidir.
Hız ve Basınç Ayarları: Yüksek hızlı baskılarda (300-600 m/dk) mürekkep yayılımı daha fazla olabileceğinden TRAP oranları artırılmalıdır.
Spektrofotometrik Kontroller: TRAP uygulamaları, baskı öncesi dijital provalarla (GMG vb.) ve baskı sırasında spektrofotometre ile test edilmelidir.
Bu tekniklerin doğru kullanımı, baskı sürecinde renk ayrımlarının netliğini artırarak daha hassas sonuçlar elde edilmesini sağlar. TRAP uygulaması, register mark kontrolleri ile birlikte değerlendirilerek baskı kalitesinin optimize edilmesine yardımcı olur.
Ceyhun Akgün / www.ambalajca.com / www.baskioncesi.com
#baskı, #fleksografi, #rotogravür, #ambalajbaskı, #baskıteknikleri, #baskıprosesi, #registermark, #baskıkalitesi, #grafiktasarım, #ambalajtasarımı, #baskısektörü, #baskıendüstrisi, #üretim, #kalitekontrol, #printing, #flexography, #rotogravure, #package printing, #printing techniques, #printing process, #registermark, #printing quality, #graphic design, #package design, #printing industry, #printing industry, #production, #quality control
Comments